20 października wicepremier Ukrainy Andrij Klujew i komisarz ds. handlu Karel de Gucht, ogłosili, że strony zakończyły negocjacje umowy o pogłębionej strefie wolnego handlu (DCFTA). Komisarz poinformował, że daje to możliwość technicznego zakończenia do końca roku negocjacji umowy stowarzyszeniowej, której częścią jest DCFTA. Wyraził też nadzieję, że parafowanie DCFTA będzie możliwe w czasie szczytu Ukraina – UE zaplanowanego na połowę grudnia, ale jednocześnie zaznaczył, że podpisanie porozumień będzie zależało od woli politycznej władz Ukrainy. Zakończenie negocjacji o DCFTA do ostatniej chwili stało pod znakiem zapytania z powodu skazania b. premier Julii Tymoszenko na karę 7 lat pozbawienia wolności. Według niepotwierdzonych informacji, w listopadzie możliwa jest wizyta prezydenta Wiktora Janukowycza w Brukseli.
Wnioski
· Zakończenie negocjacji DCFTA jest sukcesem UE i Ukrainy i oznacza, że narastający
w ostatnich tygodniach kryzys w stosunkach dwustronnych został częściowo zażegnany. Wydarzenia ostatnich dni w tym: rezygnacja z głosowania w Radzie Najwyższej poprawek uchylających artykuł, z których skazano Julię Tymoszenko, odwołanie przez UE wizyty prezydenta Wiktora Janukowycza do Brukseli oraz jego wypowiedzi dla mediów, w których podawał on w wątpliwość potrzebę podpisywania umowy stowarzyszeniowej z UE bez perspektywy członkostwa, wskazywały, że Ukraina może opóźniać zakończenie negocjacji nad umową stowarzyszeniową.
· Pomimo zakończenia negocjacji nad DCFTA parafowanie umowy stowarzyszeniowej na szczycie w grudniu wciąż nie jest przesądzone. Sprawą sporną pozostaje kwestia perspektyw członkostwa, o co zabiega Ukraina. Jednocześnie nie można wykluczyć, że wykorzystując ten pretekst Ukraina będzie dążyć do wyłączenia DCFTA z umowy stowarzyszeniowej i podpisania jedynie umowy handlowej. Obserwowana ze strony Kijowa retoryka świadczy o tym, że w stosunkach z UE władze ukraińskie nie zamierzają iść na ustępstwa w polityce wewnętrznej (wypuszczenie Tymoszenko) za cenę podpisania umowy stowarzyszeniowej.
· W przypadku parafowania umowy stowarzyszeniowej jej podpisanie i ratyfikacja będą uzależnione od rozwoju sprawy Julii Tymoszenko, która rozpatrywana będzie przez sąd apelacyjny w Kijowie. Jest prawdopodobne, że jeśli b. premier będzie przebywać
w więzieniu, UE odłoży podpisanie i ratyfikowanie umowy na bliżej nieokreślony termin.
· Ukraina zdecydowała się zakończyć negocjacje nad DCFTA, gdyż ich fiasko istotnie ograniczyłoby pole manewru Kijowa w polityce zagranicznej i osłabiło ukraińską pozycję negocjacyjną wobec Rosji. Konsekwencją byłby wzrost presji rosyjskiej, zwłaszcza
w kwestii przystąpienia Ukrainy do unii celnej Rosji, Białorusi i Kazachstanu.
