Jakub Pieńkowski Łukasz Ogrodnik Kinga Raś Veronika Jóźwiak Tomasz Żornaczuk
PISM, Warszawa 2021
Wnioski
Zaangażowanie
prezydentów i rządów państw członkowskich w promowanie Trójmorza
w większości przypadków wzrosło.
Sprzyjała temu przychylność Inicjatywie ze strony USA i KE. Są
jednak państwa, które od początku
pozostają bierne (np. Austria), i takie, które zmniejszyły swoje
zaangażowanie (np. Słowacja).
Wobec zakończenia kadencji prezydenckich Grabar-Kitarović i
Kaljulaid największym orędownikiem
TSI poza Polską pozostaje prezydent Iohannis, którego główną
motywacją jest zacieśnianie
stosunków Rumunii z USA i wzmocnienie jej obronności
Jednocześnie
widoczność Trójmorza mogła zmalećw związku z zasadniczą zmianą
zaangażowania Chorwacji. Po
ustąpieniu z urzędu Grabar-Kitarović, współinicjatorki
środkowoeuropejskiej współpracy
regionalnej w formacie dwunastu
państw, TSI nie tylko utraciła głos jednego z
dwóch – obok Polski – państw najbardziej
zaangażowanych
w jej promowanie, lecz także osłabła z
powodu niechętnego stosunku Milanovicia. W
większości przypadków działania promujące Trójmorze wzmagały
się w związku z organizacją szczytu
TSI przez dany kraj. Na to wydarzenie przypadało zwykle apogeum
zaangażowania w promowanie współpracy trójmorskiej.
Niektórych
liderów skłoniło to do trwałego orędownictwa na
jej rzecz (np. Rumunia), lecz w większości przypadków nie miało
takich następstw.
Zaangażowanie
w promowanie TSI jest niezależne od orientacji politycznej
prezydentów i rządów. Popularyzują
ją zarówno politycy prawicowi, np. Iohannis, jak i lewicowi, np.
Radew. Bierni lubkrytyczni są także politycy reprezentujący różne
środowiska polityczne, np. narodowy konserwatysta Áder
i socjaldemokrata Milanovic
Stopień promowania Trójmorza przez władze państw członkowskich nie przekłada się na ich zaangażowanie finansowe w rozwijanie Inicjatywy. Niespełna 1 mld euro w puli Funduszu Trójmorza stanowi zaledwie pół procenta łącznej wartości projektów priorytetowych, co utrudnia przejście od sprzyjania idei i deklaracji intencji do realizacji celów. Powoduje także, że wszystkie kraje Trójmorza nadal realizują inwestycje, w tym infrastrukturalne, bazując na funduszach unijnych i priorytetach narodowych
